در سال‌های اخیر، سن ازدواج برای خانم‌ها و آقایان بالا رفته و در نتیجه سن صاحب فرزند شدن نیز به همان نسبت افزایش یافته است.

در واقع ورود زنان به دنیای کار و تحصیل از یک طرف و شرایط سخت ازدواج برای مردان از سوی دیگر باعث شده که سن ازدواج افزایش پیدا کند و این مساله همراه با تمایل نداشتن زن و شوهر به بچه دار شدن تا فراهم شدن شرایط مناسب، باعث می شود که بارداری در سن بالا، برخلاف گذشته اتفاق عجیب و غریبی نباشد.

امروزه بارداری بعد از سی و پنج سالگی را به عنوان بارداری پرخطر درنظر می گیرند چون سی و پنج سالگی، سنی است که بعد از آن خطرات و عوارض بارداری، ناهنجاری های جنین، مرگ و میر مادر و جنین در آن افزایش پیدا می کند. پس سن بالای پدر و مادر از لحاظ پزشکی خطرات و عوارضی را برای فرزندان به دنبال خواهد داشت.

با وجود این بسیاری از خانواده ها برای ایجاد شرایط زندگی بهتر قبل از تولد اولین فرزندشان، بارداری را به تعویق می اندازند. به تعویق انداختن بارداری تا سنین سی سالگی، دوران بارداری را با دشواری ها و مخاطرات زیادی همراه می سازد؛ بنابراین یکی از مهم ترین نکاتی که زنان باید قبل از مادر شدن به آن توجه کنند، سن مناسب بارداری است که در پی آن سلامت مادر و نوزاد تامین می شود.

دکتر آمنه لاهوتی، متخصص زنان و زایمان در گفت و گو با جام جم درباره عوارض بارداری در سن بالا می گوید: این عوارض بیشتر به اختلالات رشد جنین در رابطه با بیماری های مزمن مادر یا بارداری های چندقلویی مربوط می شود؛ چون بارداری چندقلویی در بارداری های خودبه خود درسن بالا به دلیل شرایط خاص هورمونی شایع تر است. از سوی دیگر خیلی از بارداری ها در این سنین ناشی از روش های کمک باروری صورت می گیرد که احتمال بارداری چندقلویی را بالاتر می برد.

این متخصص می افزاید: ناهنجاری های کروموزومی جنین نیز یکی دیگراز این عوارض ناخوشایند و مهم است و یکی از انواع این ناهنجاری ها که برای خانواده ها آشناتر است، سندرم داون یا همان منگولیسم است. عارضه بعدی بارداری در سنین بالا، بارداری های حاصل از کاربرد فناوری های کمک باروری و درنتیجه عوارض ناشی از این روش هاست.

افزایش احتمال سزارین
گرچه طی سال های اخیر، بیشتر مادران به بهانه تحمل نکردن درد زایمان طبیعی به انجام سزارین تمایل پیدا کرده اند، اما متخصصان زنان نیز سزارین را به عنوان مناسب ترین انتخاب به مادرانی که در سن بالا باردار می شوند، پیشنهاد می کنند؛ اما چرا چنین پیشنهادی به واسطه بالارفتن سن به مادران ارائه می شود؟

دکتر لاهوتی در پاسخ می گوید: این یک واقعیت است که از عوارض بارداری در سنین بالا، افزایش احتمال زایمان سزارین است که هم به دلیل این است که بافت های مادر توانایی و قابلیت ارتجاعی لازم را برای انجام زایمان طبیعی بدون عارضه ندارد و هم این که شانس بارداری بدون عارضه بعدی به دلیل سن بالای مادر کم است و در نتیجه پزشک متخصص و مادر ترجیح می دهند عمل سزارین را انتخاب کنند.

سقط جنین بواسطه بیماری مادر
به گفته دکتر لاهوتی، جدا شدن زودرس جفت و جفت سرراهی یعنی جفتی که دردهانه رحم قرار گرفته و وضعی خطرناک برای مادر و جنین به شمار می آید، از عوارضی است که سلامت بارداری زنان مسن تر را تهدید می کند و معمولا این موارد به دلیل بیماری های مزمن مادر اتفاق می افتد حتی افزایش احتمال سقط خود به خود در مادران مسن، معمولا به بیماری های زمینه ای مادر مثل دیابت یا ناهنجاری های ژنتیک خود جنین نسبت داده می شود. فراموش نکنید که احتمال بروز بیماری های مزمن در مادر مثل بیماری قند، افزایش فشارخون، بیماری های قلبی و مشکلات مفصلی با افزایش سن مادر افزایش می یابد که هریک از بیماری ها می تواند بارداری را با خطراتی مواجه کند و سلامت مادر و جنین را تهدید کند.

افزایش خطر بروز سندرم داون
یکی دیگر از عوارض بارداری در سن بالای ۳۵ سال، ناهنجاری های ژنتیک است که بخصوص بعد از سی و پنج سالگی افزایش زیادی پیدا می کند به طوری که اگر مادر سی و پنج ساله باشد، از هر ۱۳۲ تولد ممکن است یک نوزاد مبتلا به سندرم داون به دنیا بیاید.

دکتر لاهوتی با اشاره به این مطالب تاکید می کند: در سی و شش سالگی این میزان به یک مورد از هر ۱۰۵ تولد می رسد و این روند همان طور ادامه دارد به طوری که برای مثال در چهل سالگی مادر در یک مورد از هر ۴۰ تولد، شاهد سندرم داون هستیم که آمار بالایی از این بیماری است. در مورد سایر ناهنجاری های کروموزومی هم تقریبا چنین آماری صدق می کند.

اولین بارداری در سنین بالا نباشد
اما چرا تاکید می شود که اولین بارداری در سنین قبل از سی و پنج سالگی صورت بگیرد؟

دکتر لاهوتی پاسخ می دهد: این طور نیست که همه عوارض بارداری در زنان مسنی که اولین بارداری خود را تجربه می کنند بیشتر از زنان مسن چند زا باشد، اما زنی که قبلا چند مورد بارداری و زایمان را پشت سرگذاشته است به احتمال بیشتری از سلامت جسمی برخوردار است و بارداری مجدد، در سن بالا برای این دسته افراد، کمتر نگران کننده است حتی احتمال بروز یکی از عوارض بارداری به نام مسمومیت بارداری که درآن فشارخون مادر بالارفته و دفع پروتئین از کلیه ها و ورم مادر وجود دارد در صورتی که اولین بارداری در سن بالا باشد، بیشتر است.

کم کردن خطرات بارداری در سن بالا
در بسیاری از تحقیقات ثابت شده که در زنان مسنی که اندام فیزیکی مناسب و بدون مشکلات طبی دارند، میزان عوارض بارداری کمتر است و گفته شده گرچه مرگ و میر مادران در سنین بالای ۳۵ سال افزایش پیدا می کند، اما بهبود مراقبت های طبی و بهداشتی باعث کاهش چنین خطراتی می شود.

به گفته دکتر لاهوتی، کلید اصلی کم کردن خطرات ناشی از سن بالای بارداری داشتن یک شیوه زندگی سالم یعنی رژیم غذایی مناسب، تمرینات ورزشی منظم، استعمال نکردن دخانیات، استراحت مرتب و خواب شبانه منظم است.

این متخصص زنان تاکید می کند: بر این اساس براهمیت ورزش های کششی هم تاکید شده، زیرا تمرینات ورزشی کششی، خون رسانی لگن را بهبود می بخشد. همه افراد در سنین باروری باید روزانه مکمل اسیدفولیک مصرف کنند و این توصیه برای زنان جوان و مسن تر صدق می کند، حتی اگر زنانی این دارو را به صورت روزانه مصرف نمی کنند، حداقل از زمانی که تصمیم به بارداری گرفتند باید در مصرف روزانه شان حداقل خوردن یک میلی گرم اسیدفولیک را شروع کنند، چون اسیدفولیک، مانع ایجاد یکسری اختلالات دستگاه عصبی و مغز می شود که ناهنجاری های مهمی محسوب می شود. پس از زایمان و در دوران شیردهی نیز این مادران باید تحت کنترل باشند. مکمل های تغذیه ای و لبنیات به اندازه لازم مصرف کنند واز وضع سلامت عمومی خود غافل نباشند.

منبع:jamejamonline.ir